Dzień dobry,

szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.

Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.

pozdrawiam

karO

Ostatnio dość często słyszę w TV (w serialach, dyskusjach ludzi wykształconych) tego rodzaju konstrukcje składniowe: „Nie będę potrafiła tego zrobić”, „Banki same będą potrafiły zadbać o swoje interesy” itd. Mam więcej wynotowanych podobnych przykładów. Uczono mnie w mojej wileńskiej szkole, że nie można tworzyć czasu przyszłego złożonego od czasowników dokonanych.
Pozdrawiam i dziękuję.

Dzień dobry,
Mamy problem z przypadkami. Forma „Użytkownik otworzył załącznik” i „Użytkownik nie otworzył załącznika” jest w miarę oczywista. Problem pojawia się przy konstrukcji „Użytkownik może nie być w stanie otworzyć załącznika”… czy też „Użytkownik może nie być w stanie otworzyć załącznik”??? Bardzo proszę o podanie, która forma jest poprawna (i dlaczego). Dziękuję!

Pozdrawiam,
Marta Bartnicka.

Witam.
Ostatnio zasłyszałem opinię, że w języku pisanym uważa się teraz za poprawne łączenie nie- z czasownikami. Zdaję sobie sprawę, iż język nie pozostał w swojej pierwotnej postaci po dziś dzień, ale taki pomysł wydaje mi się równie absurdalny, jak propozycje „wyrzucenia” CH na rzecz H – ażeby się wszystkim, którym się nie chce zastanowić nad pisownią, żyło łatwiej.
Czy Państwu wiadomo coś na ten temat? Ja nic o tym wcześniej „niesłyszałem…”.
Pozdrawiam!

Szanowni Państwo!
Od lat jestem przekonana, że prawidłowo datę powinniśmy zapisywać tak: 29 lutego, 13 kwietnia, 1 sierpnia itd. Dziś jednak zwątpiłam – natknęłam się na wydziale filologicznym na formę: 29 luty. Jest to powszechny błąd, zauważam go na plakatach, zaproszeniach, w szkołach – nawet w opracowaniach naukowych! Może to ja nie mam racji i przykładowy zapis: 13 kwiecień nie jest błędny?
Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
od długiego czasu nurtuje mnie pochodzenie powiedzenia nie zasypiać gruszek w popiele. Jakkolwiek jego znaczenie jest powszechnie znane, to jednak skąd w nim słowo zasypiać? Od spania? Czy zasypiać można uważać za jakąś wcześniejszą formę usypiać? A może od zasypywania, co sugeruje moja znajoma, uważając, że w wersji współczesnej powiedzenie to brzmi nie zasypywać gruszek w popiele.
Serdecznie pozdrawiam,
Anna

Szanowni Państwo!
Tradycyjnie dzień imienin danej osoby określa się imieniem w dopełniaczu: Barbary, (zimnej) Zośki, Jana… Dlaczego zatem mówimy Andrzejki oraz Sylwester? Pierwsza forma nie budzi moich wątpliwości, ciekaw jestem jej pochodzenia. Druga zaś — być może niesłusznie — mnie razi.
Z serdecznymi podziękowaniami za odpowiedź i najlepszymi życzeniami radosnych świąt i hucznej nocy sylwestrowej
– Mateusz

Czy wyrażenia dziś gdy, ponadto skoro itp. występujące na początku zdania wolno lub trzeba rozdzielić przecinkami?
Dziś gdy jest cieplej, wyjdziemy na spacer. Ponadto skoro może padać, weźmiemy parasole.

Jakie jest uzasadnienie zalecenia, aby nie przenosić wyrazu po początkowej sylabie fi- ani przed końcową sylabą -li? (Zob. A. Wolański, Edycja tekstów, s. 25).

Dzień dobry.
Właśnie czytam pewien tekst i natrafiłem w nim na dwa sformułowania: nic nie znaczący oraz niczego nieobiecujący. Jest to oczywista niekonsekwencja. Czy jednak poprawne jest drugie określenie? Czy może w pierwszym rozdzielna pisownia nie znaczący ma jakiś związek z nic nie znaczy i tak należy to zapisywać?
Pozdrawiam.